Pierwsza praca

Pierwsza praca w życiu jest zazwyczaj bardzo stresująca. Ale oczywiście oprócz stresu, jest też dużo ciekawości, planów itp. Dla wielu osób pierwsza praca to także wielka niewiadoma – nie mają doświadczenia, nie wiedzą czego się spodziewać, czy umowa o pracę jest dla nich niekorzystna, nie są też w pełni świadomi nie tylko swoich obowiązków, ale i praw jako pracownika.

Na przykład: pierwsza praca a urlop wypoczynkowy. Z reguły na początku nie mamy pojęcia, kiedy przysługuje nam pierwszy urlop wypoczynkowy. Podobnie jest z kwestią ewentualnych zwolnień lekarskich. 

Czy są jakieś korzyści dla nowo zatrudnionego pracownika w tej sytuacji? A to nie wszystko. Pracownik zatrudniony w ramach stosunku pracy (np. umowy o pracę) ma wiele obowiązków, ale pracodawca ma jeszcze więcej obowiązków wobec pracownika. Ponadto pierwsza praca w życiu to zazwyczaj pierwszy kontakt z obowiązkami pracownika, z podporządkowaniem pracy itp.

Warto więc wiedzieć, co przysługuje w pierwszej pracy. Przede wszystkim nie należy się bać, ale mieć świadomość powagi pracy i wszystkiego, co się z nią wiąże. Pierwsza praca w życiu – to jest to czego nie zapomnimy przez całe życie.

Pierwsza praca – podpisanie umowy o pracę

Podpisanie umowy o pracę jest jednym ze sposobów nawiązania stosunku pracy. Z reguły pierwsze zatrudnienie i pierwszy stosunek pracy nawiązuje się poprzez podpisanie umowy o pracę. Umowa o pracę nie musi być sporządzona w formie pisemnej. Pracodawca musi jednak potwierdzić warunki zatrudnienia na piśmie przed dopuszczeniem nowo zatrudnionej osoby do pracy.

W praktyce jednak zdecydowana większość umów o pracę ma formę pisemną. Sama umowa musi określać strony (kto jest pracownikiem, a kto pracodawcą), oraz datę jej zawarcia. Jest to tak zwana formalna strona umowy o pracę.

Oprócz tego istnieje równie ważna merytoryczna strona umowy o pracę. Umowa o pracę powinna określać co najmniej rodzaj pracy (czyli w praktyce stanowisko, na którym pracownik będzie pracował (jeśli jest to Twoja pierwsza praca w życiu i pierwsza umowa, nie przejmuj się, jeśli nazwa stanowiska nic Ci nie mówi. Wtedy na pewno otrzymasz opis stanowiska pracy pracownika).

Pierwsza praca a wynagrodzenie. Jakie mogą być twoje oczekiwania? 

Wynagrodzenie przede wszystkim zależy od zawodu i firmy- przykładowo mediana wynagrodzeń wśród asystentów call center wynosi 3 640 PLN brutto, natomiast aspirujący programista zarobi średnio 5 220 PLN brutto. Jeśli starasz się o pracę w sektorze publicznym, Twoje wynagrodzenie będzie z góry ustalone – przykładowo, średnia pensja nauczyciela stażysty wynosi 3 537,80 zł brutto.

Niestety – w praktyce firmy często tną koszty i oferują “stażystą” pracę za najniższą krajową. Od 1 stycznia 2021 r. płaca minimalna wynosi 2800 zł brutto – przynajmniej tyle powinna wynosić Twoja pierwsza praca (w 2017 r. przestały obowiązywać przepisy pozwalające na otrzymywanie 80% minimalnego wynagrodzenia w pierwszym roku zatrudnienia).

Aby zdobyć doświadczenie zawodowe, możesz również odbyć praktykę w urzędzie pracy. Otrzymasz wtedy miesięczne stypendium w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych. Obecnie wynosi ona 1200 zł, więc Twoje wynagrodzenie podczas stażu będzie wynosiło 1440 zł brutto.

Niezależnie od tego, gdzie podejmiesz swoją pierwszą pracę, pamiętaj, że pensja musi być wypłacana przynajmniej raz w miesiącu w ustalonym wcześniej terminie. Od 1 stycznia 2019 r. wynagrodzenie wpływa na konto bankowe, więc będziesz musiał założyć konto bankowe. A jeśli wolisz otrzymywać wynagrodzenie w gotówce, powinieneś zapytac o to pracodawcy.

Pierwsza praca a urlop- co trzeba wiedzieć?

Jeśli szukasz swojej pierwszej pracy, z pewnością zastanawiasz się, po jakim czasie przysługuje Ci urlop wypoczynkowy. 

Pierwsza praca uprawnia Cię do 20 dni płatnego urlopu rocznie – tak stanowi art. 154 Kodeksu Pracy. Ponadto dla osób, które pracują po raz pierwszy, urlop wylicza się proporcjonalnie do przepracowanego okresu w wymiarze 1/12 za każdy miesiąc. Oznacza to, że po pierwszym miesiącu pracy można wziąć 1 dzień urlopu (20 : 12 × 1 = 1,66), po 5 miesiącach 8 dni (20 : 12 × 5 = 8,33) itd.

W każdej pracy, również w pierwszej pracy, urlop wylicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy (1 dzień płatnego urlopu odpowiada 8 godzinom pracy). Dlatego jeśli po raz pierwszy masz pracę w niepełnym wymiarze godzin, masz prawo do 10 dni urlopu rocznie, a dopiero po dwóch miesiącach zatrudnienia możesz z niego skorzystać (10 : 12 × 2 = 1,66).

Wyższe prawo do urlopu w wysokości 26 dni przysługuje dopiero po 10 latach pracy. Dobrze, że czas spędzony na studiach wlicza się również do okresu zatrudnienia. Na przykład, ukończenie studiów wyższych, to 8 lat stażu, co oznacza, że po studiach musisz przepracować co najmniej 2 lata i możesz mieć prawo do dłuższego wypoczynku.

Niestety, powyższe zasady dotyczą tylko osób zatrudnionych na umowę o pracę. Jeśli podejmujesz pierwszą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (np.umowy o dzieło), nie bedziesz mial prawa do płatnego urlopu.

Pierwsza praca, czyli jak stawiać pierwsze kroki na rynku

1. Poznaj rynek

Zastanów się, co robią ludzie z podobnym wykształceniem lub doświadczeniem i poszukaj podobnych możliwości. Znajdź ich profile na LinkedIn, poszukaj ich również na Twitterze. Sprawdź firmy i poznaj kluczowych pracowników. Te informacje pomogą Ci znaleźć wymarzoną pracę i stanowisko. A to z kolei przybliży Cię do rozmowy kwalifikacyjnej.

2. Szukaj, szukaj i jeszcze raz szukaj

Znane wyszukiwarki pracy – takie jak Careerbuilder, Monster, Pracuj.pl – mogą pomóc w zapoznaniu się z aktualnymi ofertami pracy. Nie zapominaj jednak o lokalnych ogłoszeniach – reklamy w gazetach czy na stronach internetowych firm wcale nie są przestarzałym pomysłem i mogą być świetnym źródłem informacji. Pamiętaj, że możliwości jest o wiele więcej niż to, co jest napisane na portalach pracy. Tylko 20% nowych ofert pracy trafia na portali z ogłoszeniami o pracy.

3. Zbuduj sieć kontaktów

Rozmawiaj z przyjaciółmi, rodziną, sąsiadami. Może akurat mają jakieś informacje na temat ofert pracy w firmie, w której chciałbyś pracować Osoby odpowiedzialne za rekrutację zazwyczaj opierają się na rekomendacjach. W końcu tak właśnie działają headhunterzy – zazwyczaj nie zamieszczają ogłoszeń o pracę w Internecie czy w gazetach, ale szukają idealnego kandydata poprzez swoją sieć kontaktów.

4. Konta w Mediach Społecznościowych

Nie ma potrzeby, aby chwalić się potencjalnemu pracodawcy zdjęciami z ostatniej imprezy. To prawdopodobnie nie zrobi dobrego wrażenia. Sprawdź swoje ustawienia prywatności i zmień je na prywatne. To samo dotyczy Twittera i Instagrama. Nie pozwól, aby obcy ludzie zaglądali w twoje życie prywatne. No chyba, że używasz mediów społecznościowych do nawiązywania kontaktów. 

Pamiętaj: pracodawcy na pewno sprawdzą Twoje konto w Instagramie Czy Facebooku. Upewnij się, że to, co tam znajdą, będzie dobrze o Tobie świadczyło. LinkedIn jest twoim głównym sprzymierzeńcem w poszukiwaniu pracy, nawet jeśli środowisko na stronie może wydawać się nudne i zbyt formalne. Twój profil powinien mieć profesjonalny wygląd (nie zapomnij o zdjęciu).

Dobra rada: Jeśli chcesz pracować w branży informacyjnej i komunikacyjnej (dziennikarstwo, marketing, PR, itp.) rozważ założenie profesjonalnej strony internetowej i wykupienie własnej domeny z konkretną nazwą.

5. Dobre CV- to podstawa

Zawsze dostosuj swoje CV do konkretnego stanowiska. Umieść w nim doświadczenie zawodowe, które będzie odpowiadało stanowisku, o które się ubiegasz. Możesz nawet wspomnieć o pracy sezonowej polegającej na sprzedaży lodów na plaży, jeśli umiejętności, które zdobyłeś są istotne (np. obsługa klienta lub sprzedaż). Umieszczenie w CV ciekawego hobby lub wolontariatu doda blasku Twojej aplikacji, nawet jeśli nie masz dużego doświadczenia zawodowego. Upewnij się, że Twoje CV jest czytelne i dobrze zorganizowane – maksymalnie dwie strony. I pamiętaj-  żadnych literówek i błędów! To może skutecznie zniechęcić pracodawcę.  

6 Napisz profesjonalny list motywacyjny

List motywacyjny to Twoja szansa, aby pokazać pracodawcy wszystko to, na co nie starczyło Ci miejsca w CV. Więc nie pisz po prostu “ja, ja, ja”, ale “ja i ty”. Zwróć uwagę na to, co wniesiesz do nowej pracy i jak dobrze będziecie ze sobą współpracować. Tylko nie przesadzaj z długością – nikt nie będzie czytał dwustronicowej tyrady składającej się z dziesięciu akapitów.

7. Nie czekaj zbyt długo na odpowiedź

Twój potencjalny pracodawca powinien odpisać w ciągu dwóch do czterech tygodni od złożenia aplikacji. Jeśli po tym czasie nadal nie otrzymałeś odpowiedzi, możesz zadzwonić lub wysłać e-mail, aby dać znać, że jesteś nadal zainteresowany.