Umowa B2B – co to jest?

Umowa B2B inaczej “business to business”. Tego typu umowa funkcjonuje od wielu lat w zagranicznych systemach prawnych, zwłaszcza w USA i krajach Europy Zachodniej. Można śmiało powiedzieć, że umowy B2B stopniowo zastępują dotychczasową umowę o pracę, umowę agencyjną czy umowę o dzieło. W przypadku umów B2B mamy do czynienia z umową gospodarczą, a więc taką, w której stronami zobowiązania są dwa podmioty profesjonalnie zajmujące się działalnością gospodarczą. W praktyce tego typu umowy mogą być zawierane zarówno pomiędzy indywidualnymi przedsiębiorcami, jak i dużymi firmami działającymi na rynku w formie spółek prawa handlowego.

Czym jest umowa B2B?

Praca może być wykonywana na różnych podstawach prawnych. Najczęściej spotykane są umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie i o dzieło) lub umowy o pracę. Inną formą świadczenia usług może być umowa B2B, co wiąże się z podjęciem samozatrudnienia.

Współpraca B2B odnosi się do pracy wykonywanej przez przedsiębiorcę na rzecz innej firmy. Innymi słowy,umowa B2B to tak zwana relacja która występuje pomiędzy dwoma różnymi organizacjami działającymi na rynku.

Ten model współpracy nie jest nowy, choć tak naprawdę w ostatnich kilku latach dopiero zyskuje w Polsce coraz więcej zwolenników. Usługi B2B wymagają statusu przedsiębiorcy, tj. utworzenia i aktywnego prowadzenia działalności gospodarczej. Praca wykonana w tym zakresie przynosi zarówno korzyści, jak i pewne wady – ale o tym więcej później.

 W modelu partnerskim business-to-business nie ma menedżerów ani podwładnych. Zamiast tego istnieją dwie (lub więcej) strony – obie o równej wartości – i jedna z nich świadczy określone usługi na rzecz drugiej. Zawieranie umów między przedsiębiorcami odbywa się na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego i w żaden sposób nie podlega Kodeksowi Pracy. Są to kontakty i jednocześnie umowy, nie pomiędzy indywidualnymi klientami czy przedstawicielami, ale pomiędzy firmami.

Przedmiot umowy B2B

Co może być przedmiotem umowy B2B? W zasadzie wszystko, co może być przedmiotem jakiejkolwiek umowy cywilnoprawnej. W praktyce taka umowa jest bardzo podobna w konstrukcji do umowy agencyjnej lub umowy o dzieło; może nawet łączyć elementy charakterystyczne dla tych dwóch zobowiązań. Umowa B2B jest zazwyczaj zawierana pomiędzy dwoma niezależnymi firmami w celu prowadzenia i rozwijania ich własnej działalności.

W praktyce przedmiot umowy B2B zależy od branży stron, które zdecydowały się na zawarcie takiej umowy. Z jednej strony mamy klienta, który poszukuje konkretnego wykonawcy/pracownika do wykonania określonych usług, a z drugiej strony mamy organizację, która jest w stanie sprostać takim wymaganiom i zaoferować poszukiwane usługi.

Czy umowa B2B zastępuje umowę o pracę?

Umowa B2B jest tak zwaną umową partnerską, zawarta pomiędzy dwoma firmami.

W praktyce jednak zatrudniający bardzo często posługują się umową B2B, aby nie doprowadzić do zawarcia umowy o pracę. Zawierana jest w celu zwolnienia jednej ze stron z obowiązków fiskalnych i podatkowych. Tego typu umowy często zastępują standardowe umowy, tylko po to, aby przyszły pracodawca nie musiał ponosić kosztów zatrudnienia nowej osoby, takich jak zaliczki na podatek dochodowy, VAT, składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, oraz aby uniknąć takich obowiązków jak konieczność płatnego urlopu czy zwolnienia lekarskiego. 

Należy jednak pamiętać, że przedmiot umowy B2B nigdy nie może być podstawą do nawiązania stosunku pracy, gdyż istniejące zobowiązanie byłoby wówczas traktowane jako umowa o pracę, a nie umowa gospodarcza. Zgodnie z art. 22 § 1-3 Kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie na tych warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na tytuł umowy zawartej przez strony. Niedopuszczalne jest zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną o takich samych warunkach zatrudnienia jak wyżej.

Podsumowując: pracodawca w B2B nie może żądać, aby pracownik wykonywał za niego i pod jego kierownictwem określone obowiązki, ponieważ umowa ta nie wynika ze stosunku pracy, co ma miejsce w przypadku umowy o pracę. Decydent B2B nie jest pracownikiem, lecz kontrahentem firmy. Pracownik ma większą niezależność i swobodę działania niż pracownik etatowy. Chociaż “pełnoetatowa owca” zazwyczaj pracuje dla jednej firmy, w B2B nierzadko zdarza się, że firma operacyjna współpracuje z kilkoma kontrahentami. W umowie B2B nie ma ustalonego miejsca ani czasu pracy. Istnieje jednak wskazanie terminu, w którym zadanie musi zostać wykonane.

Czy warto podjąć pracę na B2B?

Współpraca B2B powinna być zawsze poprzedzona dokładną analizą rynku i ewentualnego kontraktu z drugim przedsiębiorcą. Ta forma pracy ma wiele różnych możliwości, zwłaszcza pod względem finansowym, ale aby w pełni ją zabezpieczyć, należy sporządzić kompleksową umowę, która zabezpieczy interesy obu stron.

Należy pamiętać, że treść umowy, na podstawie której będzie odbywała się współpraca B2B, nie może mieć cech umowy o pracę, czyli nie może kształtować stosunku pracy. Obaj przedsiębiorcy muszą być na równych prawach i nie można wprowadzać do związku żadnych relacji podporządkowania. Jeśli tak się stanie, zawarta umowa nie będzie regulowała współpracy B2B, ale stanie się faktyczną umową o pracę – powstanie stosunek pracy.

Planując współpracę z kilkoma różnymi przedsiębiorcami, zwróć uwagę, czy w umowie znajduje się klauzula o zakazie konkurencji, czyli potocznie mówiąc “lojalka”. Owszem, obowiązuje nas tajemnica przedsiębiorstwa, ale to samo w sobie nie wyklucza współpracy z kilkoma firmami.

Umowa B2B: plusy

Zawarcie umowy B2B wiąże się z pewnymi korzyściami dla każdej ze stron. 

1. Główną zaletą B2B jest większy zysk dla osób samozatrudnionych. Osoba pracująca na podstawie umowy o pracę otrzymuje zazwyczaj stałą pensję, chyba że otrzymuje dodatkową premię lub bonus. Pracownik zatrudniony na pełny etat jest najdroższym pracownikiem z punktu widzenia pracodawcy. I nie chodzi tu o wysokość jego wynagrodzenia, ale o koszty związane z jego zatrudnieniem. Firma, która zdecyduje się skorzystać z usług osoby prowadzącej własną działalność, nie ponosi kosztów zatrudnienia takiej osoby. Dlatego przechodząc na kontrakt B2B, możesz spodziewać się podwyżki wynagrodzenia o kilka lub kilkanaście procent. Kontrakty B2B stają się popularne głównie ze względu na możliwość osiągnięcia wyższych zarobków przy takim samym zakresie obowiązków.
2. Daje to możliwość kierowania swoim rozwojem we właściwym kierunku i jest dodatkowo połączone z elastycznością pracy. Przedsiębiorca ma możliwość zawarcia kilku umów z różnymi firmami i tym samym zwiększenia swoich dochodów. Decydującym czynnikiem jest tu tzw. zdolność osoby i jej umiejętność zarządzania czasem. Sprawny przedsiębiorca będzie w stanie łączyć obowiązki dla kilku klientów jednocześnie, co oczywiście generuje dodatkowe dochody. To od nas zależy, ile zrobimy w danym okresie, a co za tym idzie, ile zarobimy.
3. Możliwość zaoszczędzenia pieniędzy na starcie firmy. Osoby samozatrudnione płacą niższe składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, zwłaszcza gdy rozpoczynają działalność gospodarczą po raz pierwszy. Po tym czasie mogą skorzystać z 6-miesięcznego zasiłku na rozpoczęcie działalności, a następnie z 2-letniego obniżonego zasiłku socjalnego. W przypadku płatników VAT istnieje również możliwość odliczenia kosztów działalności i zaoszczędzenia na podatkach.
4. Niezależność – jesteś swoim własnym szefem. To Ty decydujesz ile pracujesz i kogo zatrudniasz. Nie ma tu żadnego podporządkowania, co ma miejsce w każdym stosunku pracy. W praktyce oznacza to całkowitą swobodę dla osób samozatrudnionych w zakresie wyboru miejsca i czasu pracy, co daje nam również możliwość pracy w godzinach odpowiadających naszym potrzebom.

Umowa B2B: minusy

1. Przedsiębiorca musi być świadomy obowiązków finansowych i księgowych. Innymi słowy, istnieje konieczność opłacania składek, podatków i innych płatności publicznoprawnych w określonych terminach.
2. Utrata corocznego płatnego urlopu. Prawo to przysługuje osobom, które pracują na podstawie umowy o pracę i nie istnieje formalnie w przypadku współpracy B2B. Prawo do odpoczynku może być jednak negocjowane między zainteresowanymi stronami – przedsiębiorcy mogą uzgodnić między sobą i nieformalnie ustalić, że w pewnych okresach roku zleceniobiorca ma prawo do urlopu z pełnym wynagrodzeniem.
3. Brak uprawnień, które są gwarantowane w przypadku umowy o pracę (np. płatny urlop, świadczenia pracownicze i socjalne).
4. W wielu przypadkach problemy pojawiają się, gdy przychodzi czas na przejście z okresu zmniejszonego zabezpieczenia społecznego do pełną stawkę, podczas gdy dochód z działalności gospodarczej pozostaje bez zmian.
5. Należy pamiętać, że firma ponosi pełną odpowiedzialność za swoje działania i wywołanie ewentualnej szkody względem swoich kontrahentów, jak i klientów drugiej strony umowy B2B.

Zakończenie współpracy B2B

Współpraca B2B kończy się wraz z realizacją umowy lub w terminie określonym w umowie. Strony mają możliwość wcześniejszego rozstania się, np. poprzez zawarcie umowy między spółkami. W sytuacji, gdy obie strony są niezadowolone z efektów współpracy, rozstają się ze skutkiem natychmiastowym lub po upływie okresu wypowiedzenia, jeśli został on wcześniej uzgodniony.